Rok 2021 to czas, w którym powoli zaczęliśmy myśleć o wychodzeniu z pandemicznej śpiączki. Wiele projektów, planów oraz wyjazdów stało pod ogromnym zagrożeniem Covidem, a i my sami często padaliśmy jego ofiarą. Przez pierwsze półrocze 2021 roku sektor Kultury dalej był zamrożony, większość wydarzeń odbywała się online lub przy bardzo okrojonej liczbie odbiorców. Był to niewątpliwie trudny czas nie tylko dla nas, ale także dla każdego artysty, który zmagał się z trudami covidowej codzienności. O względnym powrocie do normalności możemy mówić w drugiej połowie roku. To właśnie wtedy udało nam się zrealizować Bramat, widowisko „Stacja Świadek”, czy jeździć ze studyjną wersją spektaklu po całej Polsce.
Polsko – niemieckie widowisko „Stacja Świadek”
„Stacja Świadek”, to projekt polsko-niemiecki, angażujący społeczność lokalną, mieszkającą na pograniczu Polski i Niemiec. Projekt miał na celu stworzenie muzyczno-teatralnego widowiska, którego sceną jest zaaranżowana cała Rampa Kultura – odremontowana rampa kolejowa, od 2021 r. działająca, jako nowe miejsce kulturotwórcze w Goleniowie. Projekt zaangażował w realizację młodzież z Polski (10 osób) i młodzież z Niemiec (15 osób).
Inspiracją do powstania widowiska „Stacja Świadek”, był spektakl „Stacja Wspomnień”, który Teatr Brama zrealizował w 2008 r. Korzystając ze wspomnień mieszkańców niemieckiego Gollnow oraz pierwszych osiedleńców Goleniowa, wykreowana została opowieść o przeszłości, teraźniejszości i przyszłości naszego miasta. Miejsce realizacji zadania nie jest przypadkowe.
Widowisko miało charakter site specific i odbyło się 2 września w ramach XXII Goleniowskich Spotkaniach Teatralnych Bramat. Instalacja przyciągnęła tłum goleniowian, którzy tłumnie odwiedzali Rampę Kultura. Zaaranżowana została cała przestrzeń budynku, łącznie z częścią biurową oraz kawiarnią.Spektakl opowiadał o historii Goleniowa: o jego dawnych mieszkańcach, którzy w trakcie akcji repatriacyjnej wyjechali do Niemiec oraz o współczesnej społeczności lokalnej, która przyjechała tu z różnych miejsc Polski, w dużej części z kresów: z „ziem utraconych” do „ziem odzyskanych”.
Rampa Kultura była świadkiem tragicznych wydarzeń, które miały miejsce pod koniec II Wojny Światowej. W marcu 1945 r. w ostatnich tygodniach wojny, niemieccy mieszkańcy Gollnow musieli uciekać przed maszerującą w kierunku Berlina Armią Czerwoną. Mieli nadzieję, że ucieczka ta jest chwilowa i że za jakiś czas wszystko wróci do normy, a oni do swoich domów. Uniemożliwiła im to zmiana granic Polski, Niemiec i ZSRR, która miała miejsce w maju 1945 r. Związek Radziecki powiększył swoje terytorium o wschodnie ziemie byłej już II Rzeczpospolitej Polski, natomiast Niemcy utraciły na rzecz Polski swoje wschodnie terytoria. Niemiecki Gollnow stał się Goleniowem, a Hinterpommern Pomorzem Zachodnim. Do Goleniowa po wojnie zaczęli napływać mieszkańcy nie tylko z Polski wschodniej, ale również z centralnej. Zajęli oni poniemieckie domy, które zdołały przetrwać wojnę i przemarsz Armii Czerwonej. Zbudowali nowe miasto, a stary niemiecki Gollnow przestał istnieć. Rampa kolejowa, świadek historii, widziała tysiące ludzi; tych, którzy z dziećmi i jedną walizką uciekali dalej na Zachód, a także tych, którzy z niewiele większym bagażem przyjeżdżali by zostać tu na zawsze.
Stacja Świadek została przygotowana przez:
Daniel Jacewicz, Dorota Porowska, Marcin Kęszycki, Thomas Avenhaus, Evanthia Athanasiadi, Edyta Rogowska, Michał Żak, Kinga Dalska.
Z wyjątkową pomocą: Cristina Baldari, Ross Gardner, Sarah Magill, Olvier OzieR-LafoNtaine, I.P Kotlyarevsky, Kharkiv National University of Arts, Brama Lab
Uczestnicy z Niemiec:
Lisa Pauline Wagner, Konstatin Buchholz, Lucia Wunsch, Miriam Tiefenbrunner, Vanessa Roder, Neele Schmidt, Grigorii Popov, Franziska Jakobi, Maciek Marzec, Daniel Pastenaci, Philine Pastenaci, Juliane Tazsch, Lea Svenja Dietrich, Anna Trivella, Christian Grundey.
Uczestnicy z Polski:
Patrycja Glądała, Aleksandra Ślusarczyk, Wojciech Rosiński, Bartek Kwaśniewicz, Konrad Bartoszewicz, Weronika Więzowska, Kamil Więzowski, Aleksander Sielicki, Aleksander Kwietniak, Michał Szarkiewicz
Data pokazu: 2.09.2021
Ilość pokazów: 1
„Stacja Świadek” OFF Polska
Projekt „Stacja Świadek” zrealizowany został w ramach programu OFF Polska, finansowanego ze środków Ministra Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu. Jego celem była realizacja oraz eksploatacja spektaklu pod tym samym tytułem. Spektakl bazuje na wywiadach przeprowadzonych z obecnymi i byłymi mieszkańcami Goleniowa, polakami oraz Niemcami, którzy tworzyli społeczność miasta przed i po II Wojnie Światowej.
Dwa narody, dwie traumy, jedno miasto.
Kto może nam mówić, gdzie i czym jest nasz dom? Kim jesteśmy i kim się stajemy w momencie, kiedy opuszczamy swojego dotychczasowe życie i wyruszamy w poszukiwaniu bezpiecznego schronienia? Czy nasz „nowy dom” okaże się dla nas dobry, czy będzie bezpieczny, czy będziemy umieli się w nim odnaleźć? Czy z szafy nie wyjdzie duch niemca i nie będzie chciał nas stąd przegonić? Kim byli ludzie, którzy tu mieszkali, którzy spali w tym łóżku, żyli w moim domu przede mną? Pytania, na które ciężko jest znaleźć odpowiedź, a które pomimo upływu lat wciąż są aktualne.
Istotnym elementem spektaklu, jest muzyka grana na żywo przez Kapelę Teatru Brama. Utwory wykorzystane w spektaklu, to melodie grane przez założoną po wojnie Orkiestrę Bolechowską. Muzycy orkiestry po przyjeździe do Bolechowa (wieś koło Goleniowa) odnaleźli poniemieckie instrumenty muzyczne oraz nuty do niemieckich pieśni. Stało się to dla nich impulsem do założenia własnej orkiestry i do rozszerzenia repertuaru o melodie, które dla nich samych były istotne.
W ramach projektu spektakl został pokazany:
– 6 listopada, godz. 19:00 Rampa Kultura, Goleniów;
– 8 listopada, godz. 19:00 Instytut im. Jerzego Grotowskiego, Wrocław;
– 9 listopada, godz. 18:00 Teatr Kana, Szczecin;
– 13 listopada, godz. 19:00 Teatr KTO, Kraków.
Obsada: Evanthi Athanasiadi, Jennifer Crissey, Aleksandra Ślusarczyk, Weronika Więzowska, Konrad Bartoszewicz, Patryk Bednarski, Bartłomiej Kwaśniewicz, Aleksander Kwietniak, Aleksander Sielicki, Wojciech Rosiński, Kamil Więzowski
Reżyseria: Daniel Jacewicz
Współdramaturgia: Dorota Porowska, Edyta Rogowska, Thomas Avenhaus, Marcin Kęszycki
Scenografia: Kinga Dalska
Video: Michał Żak, Michał Nogala
Muzyka: Kapela Teatru Brama
Światło: Wojciech Rosiński, Elias Saadeddine, Filip Stachura
Dźwięk: Jacek Gałkiewicz.
Premiera: 6.11.2021 r.
Data pierwszego pokazu: 6.11.2021 r.
Data ostatniego pokazu: 1.09.2022
Ilość pokazów: 13
ETNO Pomorze Zachodnie – Festiwal Społeczności „Tradycja Od:nowa”
„Etno Pomorze Zachodnie – Festiwal Społeczności „Tradycja Od:nowa”, to projekt oparty na rodzimych muzycznych tradycjach Województwa Zachodniopomorskiego. Jest to druga edycja projektu „Etno Pomorze Zachodnie – W poszukiwaniu muzycznej tożsamości Pomorza Zachodniego” [odnośnik do archiwum – „ETNO Pomorze Zachodnie: W poszukiwaniu muzycznej tożsamości Pomorza Zachodniego”]. w 2020 r., artyści Teatru Brama wraz z muzykami Kapeli Teatru Brama, starali się odnaleźć i utrwalić muzyczną tożsamość swojego regionu. W trakcie realizacji projektu do jednego z członków Kapeli Teatru Brama zgłosiła się córka muzyka Kapeli Bolechowskiej, działającej w okresie powojennym w Goleniowie i okolicach. Miała ona zeszyty z odręcznie napisanymi melodiami, które Kapela Bolechowska przywiozła ze sobą z różnych nieistniejących już obszarów II Rzeczypospolitej Polskiej. Materiał ten stał się inspiracją do powstania 10 utworów zaaranżowanych przez muzyków, pod okiem mistrza tradycji Jacka Hałasa. Przygotowany materiał został zaprezentowany w trakcie XXI Goleniowskich Spotkań Teatralnych Bramat, realizowanych w sieci. Druga edycja projektu „Etno Pomorze Zachodnie” została rozszerzona na inne działania realizowane z lokalną społecznością. Artyści Teatru Brama oraz muzycy Kapeli Teatru Brama przygotowali Festiwal Społeczności, do którego realizacji zaangażowali lokalną społeczność wsi Strzelewo, przygotowali również wydarzenia towarzyszące festiwalowi, a wydarzeniem podsumowującym cały projekt był koncert Kapeli Teatru Brama na XXII Goleniowskich Spotkaniach Teatralnych Bramat.
XXII Goleniowskie Spotkania Teatralne Bramat
W 2021 roku na realizację XXII Goleniowskich Spotkań Teatralnych BRAMAT składała się finalizacja trzech projektów: „Goleniowskie Spotkania Teatralne BRAMAT, w ramach 25 – lecia Teatru Brama” finansowanego ze środków Gminy i Miasta Goleniów, „BRAMAT, 25 lat Teatru Brama oraz 30 lat zespołu S.A.G”, finansowanego ze środków Marszałka Województwa Zachodniopomorskiego oraz „ETNO Pomorze Zachodnie: Festiwal Społeczności Od:nowa”, finansowanego ze środków MInistra Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego.
Goleniowskie Spotkania Teatralne Bramat, to Festiwal – święto miasta, w którego realizację od lat zaangażowani są mieszkańcy Gminy Goleniów. XXII edycja festiwalu była wyjątkowa dla Teatru Brama, gdyż w jego trakcie obchodzony był jubileusz 25 – lecia Bramy. Jubileuszowy Bramat trwał aż dziesięć dni i cieszył się ogromnym zainteresowaniem wśród mieszkańców Goleniowa, a także gości, którzy od lat zjeżdżają się specjalnie do miasta na ten cel. W ramach festiwalu realizowane było widowisko site – specific „Stacja Świadek”. Festiwal na jeden dzień przeniósł się do Strzelewa, gdzie Zygmunt Heland przygotował wernisaż swoich obrazów.
Bramat od lat skupia wokół siebie artystów z całej polski i świata, a społeczność lokalna ma możliwość pracować z nimi przy realizacji przedsięwzięcia. Goleniów, podczas XXII edycji Festiwalu, gościł artystów z Polski, Norwegii, Niemiec, Ukrainy, Włoch, Portugalii, Danii, Rumunii i Grecji.
X EVS
Wraz z początkiem października, do Goleniowskiej Rampy Kultura, w której siedzibę ma Teatr Brama, zapukali nowi wolontariusze Europejskiego Korpusu Solidarności. Brama przyjęła ponownie szóstkę wolontariuszy, z czego dwójka była z Polski. Przyjechali Billio Maraguela z Grecji, Elias Saadedine i Henry Rajaona z Francji, Enrigue Laya z Hiszpanii oraz Marta Leciej i Filip Stachura z Polski.
Projekt SocioAct
Projekt SocioAct – to wielowymiarowy projekt realizowany przez 6 partnerów z 5 krajów Unii Europejskiej – Grecji, Portugalii, Danii, Polski i Rumunii. W ramach projektu prowadzone są spotkania – wizyty szkoleniowe – które mają na celu wymianę dobrych praktyk pomiędzy partnerami, zwłaszcza na polu działalności kulturalno-społecznej. Partnerzy zwracają uwagę na używanie sztuk dramatycznych w celu rozwoju społeczności oraz jako wsparcie dla grup i osób wykluczonych społecznie lub marginalizowanych. Zadaniem projektu jest także zwrócenie uwagi na rozwój warsztatu aktorskiego oraz zachęcenie twórców do aktywnego udziału w życiu społecznym i sektorach ekonomii. W wizytach szkoleniowych biorą udział osoby związane z teatrem, które posiadają także doświadczenie w działaniach społecznych. Spotkania organizowane są przy pomocy lokalnych partnerów i osób ze środowisk działających na rzecz rozwoju kulturalnego i społecznego, które dzielą się swoim doświadczeniem w pracy ze społecznościami. W ramach projektu powstają mapy, które pomagają zrozumieć specyfikę pracy z osobami i grupami wykluczonymi społecznie, gdzie głównym narzędziem jest teatr. Uczestnictwo w projekcie umożliwi nabycie nowych umiejętności pedagogicznych i operacyjnych, poszerzenie pola oddziaływania aktorów i animatorów w sektorze kultury oraz rozwinięcie działalności społecznej partnerów.
Statystyki:
Wydarzenia – 14, z czego:
Spektakle – 12, z czego: Ghost Dance – 4, Stacja Świadek – 6, Positivo – 1, inne – 1
Koncerty – 1, z czego: Potańcówka – 1
Inne wydarzenia –